Trochę mniej znane rośliny zacienionych miejsc w ogrodzie - część pierwsza

Na hasełko rośliny na stanowiska zacienione w mojej głowie otwiera się segregatorek z nazwami host i paproci. Dopiero później powolutku człowiek  natyka  się na poutykane w zakamarkach pamięci mniejsze zeszyciki podpisane nazwami innych roślin cieniolubnych. Sytuacja taka sprzyja  monotonii cieniolubnych nasadzeń, zjawisku niefajnemu w takim samym stopniu jak  zbyt wielkie nagromadzenie różnych gatunków w nasadzeniach na zbyt małej powierzchni. Nawet najpiękniejsze gatunki roślin sadzone masowo- plantacyjnie w niezliczonej  ilości odmian nie są w stanie stworzyć tego co ja nazywam "prawdziwym ogrodem". Ogród kolekcjonerski jest  bowiem tworem bardzo specyficznym, którego największą wartością są poszczególne rośliny a nie ich piękny układ.  Jestem kolekcjonerką karłowych irysów bródkowych ale to nie oznacza wyłącznego sadzenia irysów. Staram się żeby Alcatraz nie był tylko i wyłącznie ogrodem kolekcjonerskim. Uroda  zestawów roślin, ogrodowa  przestrzeń formowana z ich pomocą interesuje mnie niemal tak samo jak wybieranie i zapraszanie do Alcatrazu  wartościowych esdebiąt. Tako jako na słonecznych rabatach dzieje się  i na  rabatach zacienionych. Amen! Kocham wielkie  zielone  hosty, lubię te mniejsze niebieskawe z "burchlami", a nawet  niektóre  "jarzeniówy". Jednak żeby uroda host  zajaśniała pełnią blasku potrzebują one zróżnicowanego towarzystwa. Nie pierwszy raz  o tym piszę. W cienistych zakątkach ogrodu prowadzę dość paradoksalną politykę nasadzeniową bo jako towarzystwa masowo sadzonego dla host postanowiłam  użyć nie  tylko roślin popularnych ale też tych uznanych za dość  rzadkie i rarytetne.  Perwersja doskonała - rarytety na tło dla w sumie  pospolitych host!

Rarytetność roślin jest zresztą też kryterium baaaardzo umownym, większość uznanych za ogrodowe klejnoty roślin po pewnym czasie wcale nie okazuje się być tak trudnymi w uprawie. Myślę że swoją pozycję roślin szczególnej  troski zawdzięczają  raczej temu że nie są  spotykane często w  ofercie handlowej,  niż jakiejś niesłychanej  trudności  utrzymania ich w  ogrodzie. Do tego typu "rarytetów" zaliczam kokoryczkę okółkową Polygonatum verticillatum 'Rubrum' ( fotka nr 1 ), dwukrotnie już opisane anemonopsisy Anemonopsis macrophylla ( fotka nr 2 - pietruszkowate liście na pierwszym planie ), parnik tajwański Disporum taiwanesis ( fota nr 3  na niej malutka sadzonka ), Gillenia stipulata  ( fota nr  4 ).  Na ogół te rośliny "nie wpadają w oczy" i przegrywają  walkę o miejsce na  rabacie  z kolejną hostą czy paprocią.  Szkoda, bo masowo sadzone są świetnym kontrapunktem dla tzw. "oklepańców ogrodowych". Cóż,  nienachalną  urodę roślin i spokojne kompozycje cienistych rabat (  i nie tylko cienistych  ) to chyba zaczyna się  doceniać dopiero po latach ogrodowania.  Początki zabaw  ogrodowych  zazwyczaj charakteryzuje zachłyśnięcie  się pięknem "cywilizowanych" ( albo i  przecywilizowanych ) odmian roślin ogrodowych. Dopiero przesyt falban, ilości płatków upchanych w jednym  kwiecie czy kolorów  bajkowo nieprawdopodobnych sprawia że zaczynamy doceniać urok dziczyzny właściwy niby mniej  efektownym gatunkom.

Jak raz się spróbuje człowiek przełamać i posadzi taką nie kłującą w oczy roślinę to  przekona  się że mniej znani przedstawiciele flory, niekoniecznie  epatujący z siłą  Niagary rozlicznymi wdziękami,  potrafią ozdobić  ogród tak samo jak najnowsze najnaje odmianowe i  "absolutny hit ze szkółki". Ogród  robi się nam wyrafinowany i subtelny a nie tylko efektowny. Niby  rarytety tworzą jego niepowtarzalny klimat i odróżniają nasz własny, "najmojejszy" kawałek zielonego od hostowisk i rododendronariów (  obsadzanie cienistych rabat  hostami i rodkami jest powszechnie  uznane w Kraju Kwitnącej Cebuli  za drugi właściwy sposób wykorzystania takich miejsc  w ogrodzie, najwłaściwszym sposobem jest rzecz jasna staranne zapuszczenia zamszonego trawnika, he, he ).Wszystkie przedstawione w tym wpisie rośliny dobrze jest uprawiać na glebach próchniczych, przepuszczalnych ale wilgotnych, o lekko kwaśnym odczynie. Kokoryczka i gillenia poradzą sobie spokojnie i tam gdzie gleba jest nieco cięższa, parnik bywa w takich warunkach glebowych kapryśny ale najbardziej "ekskluzywnie" zachowuje się anemonpopsis,  który jak na  prawdziwy  "rarytet" przystało reaguje odmową przyrastania i  robi wszystko żeby wyglądać  jak siedem nieszczęść.