Koniec września

W tym miesiącu w tytułach  wpisów słowo jesienny pojawiało się nader często.  Odmieniałam tę jesienność przez niemal wszystkie przypadki ( no wołacza nie zastosowałam ) bo aura była w miesiącu niby jeszcze pół letnim całkiem późnojesienna. No ale nie ma tego złego co by  na dobre nie wyszło, z tego ciągłego lania mamy grzybowy urodzaj. Taka rekompensata za brak krajowych czereśni, wiśni, jabłek czy gruszek. W tegorocznych wrześniowych rzadkich słonecznych dniach częściej byłam w lesie  niż w ogrodzie. Może i dobrze bo obserwowanie dzikiej leśności przełoży  się na uprawę leśności oswojonej czyli  Alcatrazu.  Przy Podwórku wiele ogrodowej roboty nie miałam, bo oprócz wkopania cebul nic mu właściwie do szczęścia nie było  potrzebne. Całkiem nieźle wygląda  zamarcinkowane i zatrawione, żyje swoim podwórkowym życiem nie narzucając mi się zanadto ze swoimi potrzebami. Szkoda mi tylko że  w tym  wrześniu nie było jesiennych koncertów podwórkowych świerszczy, no ale jak leje i jest zimno  to nie można wymagać od ciepłolubnych owadów muzyczki.  Trzeba się cieszyć tym czy można - bujnością nasturcji,  kolejnym kwitnieniem róż, czy motylami tłumnie odwiedzającymi jesienne kwiaty.

Motyle obloty kwiatów rozchodników i marcinków to radość dla oczu wyposzczonych widokiem serwowanym przez  zszarzałe i zanoszące się deszczem  jak dziecko płaczem niebo ( pod szarym niebem wszystko wydaje się szare ). Towarzystwo masowo obżera się konkurując z pszczołami. Można by napisać że kwiaty są ciężkie od motyli ale w przypadku mało zwiewnej formy  rozchodników cóś by to nie grało. Niestety ten motyli karnawał nie będzie trwał długo, w przyszłym tygodniu ponoć wracają deszcze, no i co gorsza pojawią się pierwsze przymrozki. Deszcz jeszcze zniosę ( choć z trudem, tegoroczny sezon ogrodowy był mokry ) ale niemiła sercu ogrodniczki zapowiedź przymrozków, forpoczty zimy, sprawia że mam ogrodowe odchciewajstwo.

A ogrodowe odchciewajstwo jest absolutnie niewskazane w październiku. Przede mną przesadzanie róż, znalezienie nowych stanowisk dla przekwitłych marcinków  i floksów, sadzenie drzew w Alcatrazie, przenosiny krzewów i tym podobne rozrywki. No i kto wie czy nie skuszą mnie wyprzedaże bylin i cebul. Jakimś cudownym sposobem obniżka cen roślin powoduje u mnie przypływ  chęci na ogrodowanie , taki zdziw marketingowo - ogrodowy ma miejsce. Tylko że przymrozki rozwalają  późne zabawy w ogrodzie, nie wszystkie rośliny to hardcory, no i to grzebanie w zimnej glebie - paskudność nad paskudnościami! Na aurę to mam wpływ bardziej  niż ograniczony, mogę sobie najwyżej popsioczyć i na tym się kończy. Ponoć nie należy się zamartwiać tym czego nie jest się w stanie zmienić więc postanowiłam się nie stresować za bardzo pojawiającym się wraz z zapowiedzią przymrozków ogrodowym odchciewajstwem. Po prostu zero pokuszeń wyprzedażowych wprowadzę, a roboty ogrodowe przełożę do wiosny. Nic na siłę, nie będzie pogody to nie będę się kopać z Wielkim Pogodowym przebranym za konia.A może niepotrzebnie się obawiam i październik zaskoczy mnie miłym ciepełkiem, takim w sam raz na ogrodowanie. Dobrze by było  bo nie odczuwam zmęczenia ogrodowym sezonem. Poszalałabym  jeszcze w Alcatrazie.

Zabawy jesienne

"W co się bawić? W co się bawić?" - był  kiedyś taki przebój z przewrotnym tekstem Młynarskiego. Potrzeba igrzysk coś u mnie narasta bo  przymusowe zamknięcie się w chałupie z powodu zimna i wilgoci wszechoblepiającej  nie służy cóś równowadze mojego jestestwa.  No charakter mi parszywieje.  Mogłabym  co prawda urządzać sobie wyczytki polityczne i zarykiwać się  ale nadzieja jeszcze wierzącej w pojawienie się właściwej świętej listy leków refundowanych Małgoś - Sąsiadki powstrzymuje moje rechoty. Co prawda Małgoś - Sąsiadka nie zapadła na półpisiec, ale ma takie zawierzenia polityczne. Zawsze o czystych rękach Peocji też uwierzyła w paru sprawach, tylko nieboszczce PZPR nijak nie była w stanie uwierzyć ( ponoć przez to że paru prominentnych nieboszczkowych działaczy wywodziło się z miasta Odzi, gdzie byli znani od tzw. ludzkiej strony ). No i teraz wierząca podejrzewa że rzundzący kombinują z eutanazją, ale taką ukrytą, że to niby  nie  ich wina tylko kasiory brak. Ciotka  Elka oczywiście ma teorię dlaczego nie bardzo stać  ją i  Małgoś - Sąsiadkę na niezbędne leki - kara za to że  śmiały żyć "normalnie" w komunie.  Oporu komunistycznym okupantom nie stawiały po lasach z bronią w ręku tylko zajmowały się takimi pierdołami jak wychowanie i wykształcenie dzieci ( które to dzieci zrobiły komunie kuku, ale to one a nie ich  Matki Polki, najmniej szanowane spośród obywateli RP, absolutnie niegodne zniżek na niezbędne do przeżycia leki  ). Takie domowe rozmówki powodują że śmiech zamiera i człowiek ma tylko wykrzywioną w grymasie gębę. Lepiej zatem zająć się czymś absolutnie niepolitycznym.

Za oknem dżedż i  choć wieszczą że w najbliższym czasie pogoda znacznie się polepszy (  ma być nieco  cieplej ) na razie możliwe są tak naprawdę jedynie zajęcia domowe.  Odpuszczam sobie wychowywanie kotów, to jest  praca syzyfowa i w związku  z tym stresogenna.  Odpuszczam  wytwarzanie żarła bo  miałam ostatnio przeżycia związane z wytworzonym ( podczas odkładania patery udało mi się wywalić na Wujka Jo jego  urodzinowy tort niemal w całości - znaczy po ukrojeniu trzech kawałków, po  prostu bosko -  Cio Mary mało co trzeba by było reanimować po ciężkim ataku śmiechu ). Na czytanie nie mam ochoty bo koty moje uwalenie się z książką w ręku traktują jako zaproszenie do uwalenia się na mnie, książce i okolicach. Oglądanie  filmów ze stadem porykujących grożąco kotów ( hym... pozycjonowanie osobników ) też odpada. Kąpiel przydługa typu zaleganie w olejkach to nie tylko koty na brzegu  wanny ( co grozi wspólną kąpielą ) ale i niebezpieczeństwo zmrużenia oka.  Sprzątanie to nie jest w moim wykonaniu zabawa tylko ciężki obowiązek - odpada w przedbiegach. Zostaje wykonanie jesiennych dekorów. Jesienne dekory wykonywa się tak:

Już jesień

Dżdży oficjalnie! Znaczy jesień która do tej pory deszczyła letnim opadem ( wstawcie co tam u Was padało - mżawkę, zwykłe deszczenie, sążniste ulewy ) deszczy teraz już zwykłą jesienną wodzianką, pluchą obrzydłą! Grzybów w bród i to jedno co dobre. Żarłam już kanie ( to na pewno były kanie, wszak  żyję ), maślaczki, prawdziweczki a nawet pierwsze gąski. Ogród za to  odłogiem leży i nadal jest podejrzanie zielony i mokry jak szczęśliwa żaba. Ciężko  pisać o ogrodzie bo cóś ostatnio  szybko przemykam zaparasolowana po "świeżym" miejskim powietrzu ( tak, znów ludziska grzeją się  przy piecach opalanych zdziwnościami ) i bunkruje się w domu. Cudem jakowymś posadziłam wszystkie cebule z wyjątkiem dwóch wykopanych  cebul orienpetów i uważam to za wielki wyczyn ( wszak nie utonęłam ). No i to by było na tyle o ogrodowaniu. Reszta jest deszczem, że sparafrazuje  mistrza Willa. Koty upierdliwe co cud, co nie powinno dziwić w związku z aurą która nijak pasuje do jeszcze letniej energii  wypełniającej czworonogi. Dają popalić! Przejawiają niszczycielskie skłonności i "agresję wewątrzgrupową" - znaczy leją się wzajemnie. Wkraczam pomiędzy walczące strony uzbrojona w pantofel typu "laciek" i tzw. silne słowo. Małgoś - Sąsiadka i Ciotka Elka twierdzą że ta porażka pedagogiczna której efektem jest wzmożona napastliwość kotów wisiała w powietrzu  od dawna. Przyczyny klęski wychowawczej upatrują nie tyle w braku predyspozycji "uczycielskich" mojej osoby co w  kociej diecie.  Podobno  nasze koty jedzą za dobrze i za dużo.  Hym... ja sądzę że to zaklinanie rzeczywistości i jakieś echa dalekie podejścia  typu  "Weźmiemy  ich głodem.".

Koty są upierdliwe bo po prostu takie są. Z natury. Albo człowiek się  z tym godzi albo mieszka z psem, he, he, he. B  psy to nie są upierdliwe,  a już najmniej to jamniki. Taa, prawda półobjawiona czyli ćwierć prawda ( a w przypadku jamników absolutne łgarstwo ). Co prawda wszelkiej zwierzęcej  upierdliwości daleko  do ludzkiej upierdliwości cudownie  zakwitającej po trzech deszczowych tygodniach. Człowiek chodzi po ścianach i czepia się wszystkiego oraz mendzi, knuje i przeżywa. Ja  na ten przykład zaczęłam głęboko przeżywać że będę się musiała integrować na imprezie pod tytułem wesele. Kuźwa, na myśl o stopach wbitych w buty na obcasach robi mi się  źle już teraz. Mam ochotę wyć kiedy  pomyślę o siedzeniu wielogodzinnym przy stole z nieznanymi mi bliżej osobami, rozmówkach pitu - pitu   i góralskich tańcach. Tylko się upić z rozpaczy na imprezie  a to nie wchodzi w rachubę  bo publiczne upadlanie się skończyłam w wieku lat  dwudziestu ( pijackie ekscesy nastolatki da się jakoś tam usprawiedliwić młodym wiekiem ale pani lekko starszej biegającej nocną porą ulicą Dietla w Krakowie i ryczącej "Jestem królem zwierząt" nie da się już  niczym  usprawiedliwić - za stara na głupotę, za młoda na demencję ). Ech,  życie  towarzyskie coś mnie nie pociąga. Chyba zrobię sobie gawrę i spróbuję przeczekać deszcz, złe nastroje i kocią upierdliwość. Coś mi mówi że to będzie najlepsze co można zrobić w deszczowy, jesienny dzień.

Jesienne prace ogrodowe ( znów przesadzam co się da )

Doopność jesienna na dworze, żadnych porannych mgieł zwiastujących słoneczną pogodę tylko klasyczna półmżawka. Mimo tak niesprzyjających okoliczności przyrody naddszedł czas na ogrodowanie.  No bo jak nie teraz to kiedy? Diabli wiedzą czy  i kiedy zrobi się milej i bardziej sprzyjająco. A może będzie jeszcze paskudniej i co wtedy? W błotku będę się taplać albo sadzić rośliny w zmrożonej  glebie? Nie ma lekko, trza się cieplej ubrać, wypić zapobiegawczo jakieś promile przegryzione czosnkiem ( mieszanka zwana oddechem smoka ) i wyleźć do ogrodu zanim rozpada się na dobre ( w półmżawce da się pracować, w  strugach deszczu to raczej  kiepsko ). Za mną już sadzenie cebulek roślin kwitnących wiosną. W tym roku ze względu na opłakaną sytuację  finansową ( ale dach i kominki pikne ) zakupy były bardzo ograniczone. No ale były! Mam  na co czekać w marcu i kwietniu. Szczerze pisząc nie wyobrażam sobie wiosny w Alcatrazie bez kwitnących roślin cebulowych, tak jak nie wyobrażam sobie jesieni bez kwitnących zimowitów - nie ma zmiłuj, cebulowe muszą u mnie być. Najbardziej miła jest memu sercu cebulowa drobnica, te wszystkie bździągwy wyrastające 5 - 10 cm nad glebę, pokrywające ziemię kolorowym dywanem w czasie gdy drzewa jeszcze łyse jak chłopcy  stadionowi.

Zakupiwszy znaczy krokusy czyli szafrany.  Tommasinianusy i vernusy, z przewagą tych pierwszych. Jedynym szaleństwem na jakie sobie pozwoliłam był zakup odmiany  'Vanguard'. Zakochałam się w kwiatach tej rośliny,  wrzosowo - perłowych tonach barw jej płatków. To wyjątkowy krokus, który łączy wielkość  kielicha krokusów wiosennych z urokiem charakterystycznym dla krokusów zwanych botanicznymi. Vanguard tłumaczone "z ichniego na nasze" znaczy awangarda i trzeba przyznać że nazwa jest adekwatna do pory kwitnienia tego dużego krokusa. Zanim inne wielkokwiatowe krokusy rozwiną pąki ta odmiana już kwitnie. Może dlatego że z niej w sumie też dziczyzna, to pochodząca z  Rosji forma Crocus vernus która została odkryta  dopiero w 1934 roku przez Tubergena. Sadzę krokusy ku radości swojej  i trzmieli, kiedy słoneczko przygrzeje i  temperatura wewnątrz kielicha będzie wyższa niż na zewnątrz, otworzą się krokusowe kwiaty a do co stołówki zlecą się trzmiele i pierwsze pszczoły.  I niech mi teraz ktoś powie że bez wczesnych cebulaczków  to w ogrodzie prawdziwa wiosna! Żadna tam wiosna, głód, Panie tego, głód wśród  Tyrawników i tuj! Nakarmić  potrzebujących - znaczy krokusy w każdym ogrodzie, he, he!

Moją śródziemnomorską prerię też dopieściłam cebulami, posadziłam hym...masowo ( znaczy cóś tam w ilości osiemdziesięciu cebul - tanizna była ) czosnek główkowaty Allium sphaerocephalon. Co prawda kwitnie znacznie później niż młodą wiosną bo w czerwcu  a nawet w lipcu ale uznałam  że jego drobne kwiaty dobrze zrobią mojej Suchej - Żwirowej w jej wczesnoletniej odsłonie. Natomiast nie jestem tak do końca pewna czy mój wiosenny prezencik dla podwórkowej  rabaty to będzie strzał w dziesiątkę. Jednak łakomstwo mnie opanowało kiedy zobaczyłam cebulki tulipana 'Blushing Lady'. Mam cholerną słabość do tej odmiany, chyba  żaden z ogrodowych tulipanów nie pasi mi tak bardzo jak ten bardzo wysoki i bardzo późny tulipek. To aż dziw  że się rzuciłam bo już od ładnych paru lat sadzę raczej botaniczne tulipki ( jakoś bardziej pasują do Alcatrazu ).

No i tyle o cebulowaniu, teraz będzie o jesiennej  bujności traw. Przyjęło się że trawiasta  bujność to jest wiosenna. I owszem na łąkach, w ogrodzie to bujność traw największa jest jesienną porą. Wtedy są ochy i achy wydawane nad urodą kłosów czy przebarwiających się źdźbeł. U mnie trawstwo ozdobne zaczyna się wcześniej, głównie za sprawą trzcinników i ostnic. Jednak główną rolę trawy zaczynają grać jesienią. Wtedy kwitną ukochane molinie, świetna obiedka, cud rozplenice czy z lekka trywialne miskanty ( hym... najbardziej podobają mi się te miskanty które u nas  się nie kłoszą ). Szczęśliwie jakoś traw nie muszę przesadzać, za to krzewy róż, wspomniane we wcześniejszych postach drzewa to i owszem. Nie sądziłam  że niektóre z róż, mimo przycinania, tak spotwornieją. Z jednej strony fajnie bo roślina w rozmiarze XXL to roślina pielęgnowana właściwie ( duża taka i silna ),  z drugiej strony potrzeba dla niej sporo miejsca, żeby sobie mogła prawidłowo wegetować , no i żeby dobrze wyglądała. Kopanie dołów metrowych przede mną, taa baardzo się cieszę. A mój kręgosłup to wręcz szaleje z radości! Nie ma jednak rady - chcesz mieć fajną roślinę to zapewnij  jej optymalne warunki. Nie żałuj gleby dla korzonków, nie kupuj pięćdziesięciu pięciu i pół odmian kolejnej super byliny i hitu sezonu tylko daj więcej miejsca roślinie którą już masz. No czas do ogrodu - o pracach jesiennych będzie jeszcze ale teraz ogród wzywa.

Las

Jesień, Panie tego, jesień - w domu ustrojstwo typu "leśne" ze wszystkiego sztucznego od mchu ( no może jeden jest prawdziwy choć kwiaciarnianego pochodzenia, suszony  i barwiony ) poprzez papierowe grzybki na szklanych ptoszkach skończywszy ( no ale te ostatnie to choć z materiału szlachetnego ), za oknem dżedż na przemian ze słoneczkiem, znaczy czas na odwiedziny lasu. Póki jeszcze rośnie bo jak twierdzą mendia Szyszko szaleje, ponoć w towarzystwie kapelana dusiciela rysi ( cóś mi  mówiło że to przestępcze dranie,  mynister i ta banda go otaczająca ale nie sądziłam że to kłusownicy, myślałam że zwykli kombinatorzy  i złodzieje a tu siurprajz  - taa, lis pilnuje kurnika, ze słoikiem z kornikiem w łapie, co nie przeszkadza mu   wyrzynać czego się da i zabijać kogo się da ). Chyba pierwszy raz aż tak bym chciała żeby mendia koloryzowały, bo jeżeli to prawda jest gorzej niż źle.  Rysie to mimo wszystko inna bajka niż rozstrzeliwane bażanty ( choć tamta historia była jak dla mnie wystarczająco obrzydliwa i dyskwalifikująca faceta do zajmowania  jakichkolwiek stanowisk związanych z ochroną zasobów przyrodniczych ). O ile polowanie mynisterialne rzeczywiście tak wyglądają to czas zapolować na mynistra. Z naganką,  rzecz jasna!
No więc pojechali my do lasu!

Oczywiście wyprawa do lasu nazywała się wyprawą na grzyby, ale tak o prawdzie za grzybami rozglądałam się tyle o ile. Coś tam się zebrało ale  szczerze pisząc to zbieranie grzybków było tylko pretekstem do łażenia po lesie. Las po którym chodziłam  to nie żadna pradawna puszcza, ot taki podmiejski las użytkowy. Bór sosnowy, niby plantacja drzew bardziej aniżeli las prawdziwy. Jednak wystarczy choć trochę drzew i dzieje  się cud, pojawiają się mchy, porosty i grzyby, wysiewają się brzozy, nagle wyrastają borówkowe krzewinki i wrzos  i znika plantacja, już mamy las. Żyjące odrębnym życiem istnienie, w którym rośliny i zwierzęta "są na swoim miejscu", tylko człowiek jakby z innej bajki.

Teraz jest czas kwitnienia wrzosów, ich delikatne krzaczki niepodobne do przysadzistych i zażytych "wrzosów hodowlanych" rosną na polankach,  przy leśnych duktach, wszędzie tam gdzie mają trochę więcej słońca. Mało jest rzeczy równie miłych jak zasięście w okolicach porośniętych kwitnącym wrzosem   i wgapianie się w mikrokosmos wrzosowiska. We fruwaczy i pomykaczy,  w życie tych co brzęczą i  tych co bezgłośnie sobie bytują, w cały ten światek malutkich stworzeń. A do tego ten zapach, nie kwietny tylko  krzewinkowo - mszasty, ziemny i jakby troszkę gorzkawy ( wiem, wiem, gorzkawy to całkiem inny zmysł identyfikuje ale u mnie taka synestezja się czasem robi ). Zatem zamiast  pracowicie wypatrywać prawdziwków, krawców, koźlarzy czy tam innych podgrzybków zaległam we wrzosie i śledziłam błonkoskrzydłe. Relaks przez duże R był uprawiany, wiele z tych chwil spędzonych w lesie  na radości kuchenne  się nie przełoży ale wszak nie samymi sprawami   żołądka człowiek żyje. Czasem po prostu potrzebna jest chwila wyciszenia, czas na uważność, przeżywanie teraźniejszości. Ostatnimi czasy bardzo mi takich chwil brakuje w mojej zalatanej codzienności. Korzystałam więc na całego z wrzosowiskowych dobrodziejstw, bezczelnie się leniąc.

A las wokół wrzosem porosłej polanki śpiewał sobie razem z wiatrem. Pieśń była o kolonizacji nowych terenów, o życiu do zmurszałości, zamieraniu przekształcającym się w nowe życie i tym podobnych sprawach. Bo las sobie świetnie bez pomocy ludzkiej radzi, między bajki włożyć jak to człowiek las uprawia. Człowiek to drzewa uprawia, zwierząt dogląda ( na ogół po to żeby je odstrzelić ) ale lasu nie uprawia, las uprawia się sam. Jest tak złożonym ekosystemem że uprawiać się nie da. Można go chronić, odtwarzać, próbować przywracać "leśności" ale uprawiać się go nie da. Tak jak nie da się uprawiać stepu czy morza. Można hodować w fiordach  łososie czy przekształcać step w pola uprawne ale to wycinek, wykrojenie z natury tego co wydaje nam się najbardziej dla nas  potrzebne. Myślę że większość nieporozumień pomiędzy tzw. ekologami a leśnikami bierze się z tego że wśród tych ostatnich panuje przekonanie że człowiek może kształtować "naukowo" w zasadzie  bez konsekwencji  przyrodę, bo  na studiach uczyli że las gospodarczo się wykorzystuje i to po to leśnik w lesie siedzi żeby dopilnować tej prawidłości gospodarki leśnej. To że z czasem trzeba będzie ograniczać "gospodarczość" lasów a stawiać na ohydną "ekologię" ciężko przyjąć do wiadomości. Nie tylko leśnikom, nam zwykłym  ludziom też. Możemy doczekać  się zakazu  grzybobrań a nawet wstępu do lasów. Mamy to prawie jak w banku  jeżeli nadal będziemy gospodarczo wykorzystywać las tak  jak teraz go wykorzystujemy. Wiem że smętne, ale człowiek to takie stworzenie które  ogranicza się tylko wtedy kiedy nie ma już innego wyjścia. Więc cieszyłam się lasem póki jeszcze można.