Codziennik - pachnący kwarantannik

Wygrałam z Ciotką Elką zakład o to że szpitale zamienią się centra roznoszenia zarazy (  model włoski  z wybiegu w Milano  ). Ciotka nie wiadomo dlaczego obstawiała sterylność naszej służby zdrowia  ( a przeca ma z nią częsty kontakt   ) a mła na odwyrtkę, że jak nic zostaną siewcami   (  bo miała tzw. wiadomości wyniesione z lektur szkolnych  i wiarę w naszych zarzundzających ). Czekoladę niestety muszę zakupić sobie sama bo Ciotka Elka nie będzie łazić na koronaparty w godzinach sklepowych wyznaczonych dla staruszków. Ciotka postanowiła  się odkuć i usiłuje założyć się z mła  w  temacie  wyborczym, przerżnie  bo mła  pokłada silną wiarę w zarzundzających. Jak cóś  trza spieprzyć to można na nich liczyć! No to już wiecie że u nas w czasie kwarantanny hazard kwitnie, znaczy grzych podniósł  swój ohydny łeb (  Włodzimierz cóś tam zaczął przebąkiwać o zakładzie w którym stawką byłaby bomboniera z ekstra pralinami ). Tatuś dochodzi dalej do się, przestawił sobie  telewizornię na  Animal Planet i kanały  typu History Discovery i wyraźnie mu lepiej na jaźni. Dżizaas miała  przygody bo i jej Tytus poczuł był  wolę bożą, tylko że w przeciwieństwie do Tatusinego Tytusa 2 wrócił  dopiero po  trzech dniach ( w związku z tym  Dżizaas i Dżizaasowy nielegalnie  szwędali się nawołując nieposłuszne kociszcze ). Mamelon zamknięta jak książniczka w wieży a Sławencjussz robi za smoka. Małgoś znowu ma napady krnąbrności i brzydko mówi na premiera, który przeca dla niej chce dobrze jak ociec jaki, he, he, he. Cio Mary z Wujkiem Jo również oglądają programy "nationalowo- discoverowe" ale u nich to jest wstęp do  dyskursów. Znaczy u nas po staremu i dobrze!

U kotów, które za nic mają kwarantannowe rygory też nie jest źle. Dziewczynki w stanie średniego ugrzecznienia, Mrutek robi za bon vivanta ( madka będzie musiała niektóre z ekscesów ukrócić bo kot małpiego rozumu dostaje ), Pasiak i Epuzer zostali już niemal  domownikami. Było śledztwo w sprawie zaginięcia piersi kurzej ale Małgoś po przesłuchu przyznała się że uległa  wyłudzającym, mła postanowiła  nie  wyciągać konsekwencji tym bardziej że konsekwencje robią się coraz bardziej zużyte ( były próby olewania i to dosłowne, wyznaczonych na zewnętrznym parapecie  miejsc postojowych dla dochodzących i dla wywalonych karnie z domowych wnętrz  ). Okularia przyniosła pierwszego kleszcza w  tym sezonie, czas pryskać! Mła  naszła  go przy międoleniu koty i szybciutko usunęła, musiał  ją napaść  gdzieś tak pod koniec ubiegłego weekendu. Natychmiast przejrzałam insze koty  ( Epuzer protestował a  Pasiak uciekł ) ale szczęśliwie  na żadnym nic  wrażego przyczepionego nie znalazłam. Mrutek oczywiście od razu chciał klesza "dla siebie", musiałam paskudę ( klesza nie Mrutiego ) szybko topić w kibelku oganiając się od kota.

Mła robi sobie obecnie doma sródziemnomorskie klimaty, należy jej się. Mła się nawet posunęła  do  tego że te klimaty są nie tylko sródziemnomorskie ale i bardziej egzotyczne. Znaczy mła  wyciągnęła kominek zapachowy i w te zimne dnie i noce  rozkoszowała się upojną wonią bergamoty i drzewa sandałowego. W ramach kwarantannianych rozrywek umysłowych mła   przeprowadziła śledztwo na temat bergamotowy. Bergamota Citrus bergamium czyli cóś co czasem się nazywa cytryńcem bergamotą a uprawia się głównie w Kalabrii. Rejonem z którego pochodzą najprawdziwsze z najprawdziwszych bergamotek jest Reggio di Calabria, okolice miasteczka położonego nad  Cieśniną Mesyńską, tak po prawdzie to prawie naprzeciw  Mesyny. Pierwsze cytrusowe drzewka zaczęto uprawiać na tych terenach bardzo dawno temu, z fresku datowanego na I wiek n.e, znalezionego w Pompejach w "Domu Ogrodnika", na którym widnieje drzewko z dwudziestoma jeden cytrynami, możemy wnioskować że cytrusy ( prawdopodobnie cytryny ) pojawiły się w tym właśnie czasie w Italii. Archeolodzy i historycy twierdzą że pierwsi przedstawiciele cytrusów, cytrony, najprawdopodobniej znane były na terenach dzisiejszych Włoch w II wieku p.n.e., pojawiły się wraz z diasporą żydowską wykorzystującą ich owoce podczas święta Sukkot ( w Polsce określało się to jako Święto Kuczek ). Bergamotę czasem nazywa się gorzką pomarańczą Citrus × aurantium   ( mieszaniec Citrus maxima x Citrus reticulata ), która została przywieziona do Italii w XI wieku przez powracających z Palestyny uczestników Wypraw Krzyżowych, gdzie uprawiana była na skale niemal masową już w X wieku ( dzięki Arabom, którzy przywieźli ją z południowej Azji ). Tak pisze w mundrych książkach.

Tylko że... Sycylia od roku 828 do roku 1060 znajdowała się pod panowaniem Aghlabidów, którzy co i raz napadali lądową część Italii. Przynajmniej do 915 roku kontrolowali okolice nad rzeką Garigliano a jeszcze w 918 napadli na Reggio ( pojmano wówczas wielu mieszkańców i sprzedano ich jako niewolników do Afryki i na Sycylię ). Wszędzie tam gdzie władali muzułmanie zmniejszał się areał winnic ( wiadomo, picie alkoholu jest grzechem dla muzułmanów ) a zwiększał się areał cytrusowych sadów. Więc tak po prawdzie to nie wiadomo jak te pomarańcze gorzkie trafiły do tej Kalabrii. Mła naszła takie info że pomarańcza gorzka to ponownie została przez krzyżowców to Italii przywieziona. Hym... każdy chce zdaje się przypisać komu innemu zawleczenie. Jednakże pomarańcza gorzka bywa klasyfikowana jako cóś odrębnego od bergamoty ( z cytrusami, które są mieszańcami gatunków zawsze jest kłopot ). No, nie do końca to jest prawilne albowiem pomarańcza gorzka występuje w dwóch formach - Citrus aurantium ssp. aurantium i Citrus aurantium ssp. bergamia  ( badania genetyczne ujawniły że różnica pomiędzy formami wynika z tego bergamotki kiedyś tam miały wśród przodków prawdopodobną hybrydę cytryny i gorzkiej pomarańczy ). To drugie to nic innego niż synonimiczna nazwa łacińska bergamoty, przynajmniej tak jest do tej pory w klasyfikacjach botanicznych. Skąd się wzięła nazwa beragmota? Na pewno nie od nazwy miasta Bergamo.  Bergamota pochodzi od włoskiego słowa bergamotto które jest z kolei  orientalnego pochodzenia ( konkretnie o  język turecki chodzi - Bej armudu - książęca gruszka ). To tureckie pochodzenie słowa sugeruje że druga forma pomarańczy gorzkiej musiała być znana dopiero po pojawieniu się na europejskiej scenie Turków, czyli najwcześniej pod koniec średniowiecza. Po tym że uprawy bergamoty rozpowszechniły się dopiero w wieku XVII mła wynosi że ten podgatunek pomarańczy gorzkiej pojawił się w Europie  gdzieś kole XVI wieku ( to jej prywatna dekukcja, nie ma co tego umieszczać w żadnych przypisach, he, he, he ). Drzewo bergamotowe, jest trudne w uprawie ponieważ ma duże wymagania glebowe i klimatyczne a zarazem niską odporność na choroby. Ponoć w uprawie domowej też nie należy do najłatwiejszych, to nie kumkwat ani kalamondynka. W uprawie pod niebem osiąga wysokość około czterech metrów, kwitnie dwa razy w ciągu roku a owoce zbiera się od grudnia do marca. Dojrzałość osiąga w wieku dwunastu lat, wówczas drzewo wydaje około 350 owoców. Drzewa starsze mają do 800 owoców. Z tej ilości owoców można otrzymać cóś około jednego kg olejku. Olejkowe dobro dzieli się na pięć kategorii: najwyższa jakość jest uzyskiwana z mechanicznego wytłaczania skórek, a potem są różne akcje z wodą, opadłymi owocami, a nawet sokiem.

Ten najwyższej jakości olejek z bergamoty uchodzi za najlepszy ze wszystkich cytrusowych olejków jako że najłatwiej łączy się go z innymi zapachami ( nie jest tak przerażająco cytrusowy jak olejki cytrynowy i pomarańczowy czy "specyficzne" olejki cytronu, grejpfruta i mandarynki ). Olejek bergamotowy jest np. jednym z głównych składników pierwotnego przepisu na wodę kolońską skomponowaną przez Farina na początku 18 wieku w Niemczech ( pierwsza wzmianka o olejku bergamotki jako składniku zapachowym perfum pochodzi z 1714 roku ). Teraz będzie troszki o olejku neroli, który czasem uchodzi za taki pozyskiwany z kwiatu bergamoty. Taa... uchodzi, ale naprawdę klasyczny olejek neroli uzyskuje się z kwiatu pomarańczy gorzkiej Citrus aurantium ssp. aurantium (  z odmian 'Amara' lub 'Bigaradia' ). Polska wiki podaje że olejek neroli w średniowieczu był używany i wprowadzony jako modny zapach został przez księżnę Neroli. Taa... wszystko to prawda z tym że nie w średniowieczu a pod koniec wieku XVII i wprowadziła go nie księżna a księżniczka Neroli ( Anna Maria Orsini, ta na portrecie powyżej,  była księżną Bracciano ). Czym olejek neroli różni się od zapachu olejku z kwiatów pomarańczy? Zapach oleju eterycznego z kwiatów pomarańczy uchodzi za słodszy i bardziej kwiatowy, neroli jest zdaniem mła zapachem bardziej wyrafinowanym. Interesujące że produktem używanym do ekstrakcji olejków są te same kwiaty pomarańczy gorzkiej, różnice pomiędzy rodzajami olejków uzyskuje się odmiennym sposobem ich  pozyskiwania. Olejek neroli ekstrahuje się przez destylację z parą wodną, a kwiat pomarańczy ekstrahuje się w procesie enfleurage ( przejmowanie zapachu za pomocą bezwonnego tłuszczu, kto czytał "Pachnidło" ten skojarzy to z uzyskiwaniem zapachu narcyzowego , tam jest opisany proces, chyba nawet dwa sposoby ) a dziś za pomocą ekstrakcji rozpuszczalnikiem. Pomarańcza gorzka jest źródłem pozyskiwania jeszcze jednego olejku eterycznego - bigarade petitgrain  ( z francuskiego "mały owoc" a bigarade to nazwa od  odmiany 'Bigaradia ') pozyskuje się niedojrzałych maleńkich owoców, z liści i zielonych gałązek. I to by było na tyle.