L jak lawend i lawandyn uprawa w ogrodach

Lawend i lawandyn u mnie mnogo, a teraz będzie jeszcze więcej. Oczekujemy z Mamelonem na lawendową paczkę z odmianami, które nam wlazły w ślepia. Obie rzuciłyśmy się na  śliczną lawendę wąskolistną 'Elizbeth', na  lawendy z serii Ellagance, na  lawandynę 'Grosso' - no apetyt nam  dopisuje. Mamelon rzuciła się bo kolorki lawendowe i siwe listki jej paszą do  koncepcji kolorystycznej nasadzeń a ja  dlatego że lawendy są bardzo  dobrym towarzystwem dla irysów bródkowych. Oczami wyobraźni już widzę przyszłą Suchą - Żwirową w lipcowej szacie - lawendy, perowskie, jeżówki blade, białe krwawniki, mikołajki nadmorskie i morze  ostnic. Tak to sobie wyobrażam. W dziurwach ( odstępach ) pomiędzy przyciętymi lawendami będę mogła posadzić odmianowe maki orientalne, bez strachu że  będą mi się wykładały ( maki sadzone na piochach mają mniejszą tendencję do wylegania ) i tym sposobem zapewnię urodne kwitnienia na początku czerwca i zasłonięcie tej pustki jaka robi się po makach już pod koniec tego miesiąca. Lawendy pasują mi do traw, do szałwii lekarskich, do starych odmian róż i do róż "dzikunów", do goździków, sedumków i tym podobnych roślin nie lubiących zbyt ciężkiej  gleby, zbyt dużej  w niej wilgoci i zbyt częstego obcowania trzeciego stopnia z ogrodnikiem.  Normalnie prawie kącik pseudo śródziemnomorski, he, he. Co dla mnie  też dość istotne, spora część roślin z przyszłej Suchej  - Żwirowej, z lawendami na czele, nie zaniknie na zimę. Znaczy robię co mogę żeby zapewnić sobie choć patrzenie na śpiącą zieleninę w sezonie postogrodowym.

Lawendy nie są roślinami szczególnie trudnymi w uprawie, jednak  zanim zdecydujemy się je  posadzić w ogrodzie dobrze się nad tym zastanówmy. Jeżeli jesteśmy posiadaczem piochów albo  gleby przepuszczalnej to z Wielkim  Ogrodowym sprawa, ale jeżeli posiadamy glebę ciężką jak ręka  socjalistycznej sprawiedliwości to pomyślmy sobie ile pracy będzie kosztowało nas przygotowanie podłoża. Ciężkie gleby wolno się nagrzewają,  długo trzymają wilgoć i nawet odpowiednie pH nie gwarantuje nam przecież że roślina zniesie z godnością zimową wilgoć koło korzeni. Załatwienie lawendzie odpowiedniego drenażu w  małym ogrodzie z gliniastą glebą jestem w stanie sobie wyobrazić, większe nasadzenia na takowej ziemi jawią mi się jako porównywalne stopniem trudności z rachunkiem różniczkowym.  Przepuszczalne podłoże, baaaardzo dużo słońca i odpowiednie cięcie to trzy warunki które muszą być spełnione jeżeli chcemy się cieszyć lawendowymi łanami.  Lawenda lubi podłoże o odczynie zasadowym, niektóre odmiany tolerują wyższe pH, ale przy rodkach nie należy ich sadzić ( piszę o tym bo ostatnio widziałam takowe połączenie "przecudne" było - zastanawiałam się co zdechnie prędzej, rodek czy lawenda ). Wszystkie netowe porady typu sadzić co  30 centymetrów to takie pitu - pitu, uprawiam lawendę na tyle długo że już jestem  świadoma różnic w sposobie sadzenia karzełków i olbrzymów. Sadzenie odmiany lawandyny która po  przycięciu zajmuje około 60 cm kwadratowych w rozstawie 30 centymetrowym  to zapraszanie chorób grzybowych w deszczowe lata i pozbawianie się części kwiatów. Zbyt ciasne sadzenie lawendy ( "zrób sobie żywopłocik" ) i nieumiejętne cięcie ( "przecież usunęłam lub usunąłem kwiatostany" ) to najczęściej popełniane  lawendowe błędy. Taaaa, ja też je dzielnie popełniałam!

Jak już odchwaściliśmy glebę i przygotowaliśmy ją na przyjęcie roślin to przystąpmy do uprawiania. Uprawę lawendy zacznijmy od przygotowania teoretycznego ( co jest czynnością zalecaną przy wszelkich uprawach ). Wybierzmy odmiany lawend czy lawandyn, które nam najbardziej  paszą lub też ( zalecane, he, he ) najbardziej paszą  do naszego ogrodu. Jeżeli nie mamy bzika kolekcjonerskiego to nie szalejmy na  małych powierzchniach z ilością odmian, mniej czasem znaczy więcej. Nie zalawendujmy ogrodu doszczętnie,  ogród to nie plantacja ( no chyba że mamy do dyspozycji rabatę metr na dwa, a reszta to kostka i modernistyczny do nieprzytomności  budynek zajmujący niemal całą powierzchnię działki, he, he ). Sadzimy rośliny na miejsca docelowe mając na uwadze ich dorosłe rozmiary. Jeżeli sadzimy kuszące kwiatami lawendy latem, szczególnie te kupowane w doniczkach dziewiątkach,  to miejmy świadomość że młode sadzonki potrzebują więcej wody niż głęboko zakorzenione rośliny. Po kwitnieniu nie wystarczy usunąć  kwiatostany i szlus, lawendę się formuje czyli sekator najlepszym przyjacielem  ogrodniczki czy ogrodnika uprawiających lawendę. Przycinamy raz  lub  dwa razy do roku, w zależności od tego jak  rośnie dana  odmiana ( odmiany o luźniejszym pokroju na etapie  młodych sadzonek  przycina się w naszych warunkach klimatycznych dwa razy do roku ).

 Sadzonek z  dziewiątek nie formujemy natychmiast tylko ograniczamy się do usunięcia kwiatostanów po kwitnieniu, starsze rośliny ( czyli takie, które już rok  siedzą w gruncie ) przycinamy we wrześniu o 1/3 lub1/2  całości pędu ( całego ulistnionego, nie tylko chechłać  łysawą górę pędów ) w zależności od tempa wzrostu odmiany. Staramy się formować lawendy na kształt pieczarki lub bardziej kulisto ( niektóre odmiany  dopiero przy cięciu "w kulkę" produkują  zadowalającą ilość pędów z kwiatami ). Odmiany lawend szybko rosnących, o luźnym pokroju możemy przycinać wiosną.  Po mojemu wychodzi na to że lawandyny  najlepiej przycinać jesienią  a lawendy  dobrze reagują na wiosenne cięcie, no ale to u mnie w ogrodzie. W innych ogrodach lawendy i lawandyny mogą reagować inaczej, czyli dobrze jest przetestować jak lawenda zachowuje się w Waszych ogrodach ( nie ma to jak wyczuć własny  ogród, he, he ). Na zimę lawendy zaleca się okryć w chłodniejszych rejonach Polski, przyznam bezczelnie że tego nie robię i wielkich strat, poza pamiętną zimą 2012, nie było ( potem  i tak większość uszkodzonych przez mróz bezśnieżny lawend odbiła ). Lawendy nie znoszą przenawożenia, jeśli już chcecie zrobić im dobrze to malutka warstwa kompościku na wiosnę cieniutko przy krzaczkach rozłożonego wystarczy w zupełności. Od czasu do czasu można dać pod krzewinki troszkę dolomitu albo popiołu z drzewa. Rozmnażać odmiany najlepiej przez odkłady, sadzonkowanie wymaga tzw.  "zielonych rąk" . Po paru latach niby powinno wymienić się krzewy lawend, ja stosuje radykalną kurację sekatorem i leniwie nie wykopuje starych roślin. To tak pokrótce o uprawie lawend i lawandyn i to jest ostatni post ( jak na razie ) z dużym L w tytule.